روش شناسی فلسفه ملاصدرا
thesis
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی
- author محمد ضیاء برهانی
- adviser احمد ابوترابی عبدالحسین خسروپناه
- Number of pages: First 15 pages
- publication year 1385
abstract
ابزار شناخت و معرفت شامل چهار طریق حس، عقل، نقل و کشف می باشد، که از میان آن ها حس به حقایق اشیاء راه ندارد، و نمی تواند طریقی برای معرفت فلسفی باشد. سایر ابزارها نیز هرکدام به تنهایی ناقص هستند؛ زیرا عقل محدود است، و نقل نیازمند تفسیر بوده، و شهود نیاز به بیان دارد. به علاوه، در صورت تعارض ظاهری، شهود بر عقل و نقل مقدم می گردد. با توجه به این ویژگی ها، روش فلسفه ملاصدرا، جمع میان عقل و نقل و شهود است. ملاصدرا کوشیده است تا با استفاده از این ابزارها طرح مسأله نماید، از آن ها در گردآوری مقدمات بهره بگیرد، و نتایج حاصل را نیز بر اساس آن ها ارزیابی کند. البته چینش مقدمات و نتیجه گیری تنها به عهده عقل می باشد. این روش را می توان یک روش ا بداعی در فلسفه دانست که توسط ملاصدرا به کمال رسیده است. توجه به جنبه های سلبی و ایجابی عقل، نقل و شهود را می توان جزء مبادی اختصاصی حکمت متعالیه دانست. همچنین توجه به تزکیه و تهذیب نفس، و توجه به شهود حقایق و وصول به آن ها را می توان جزء مبادی مشترک حکمت متعالیه و حکمت اشراق و عرفان نظری دانست. ملاصدرا انواع معرفت را شامل معرفت حسی، خیالی، عقلی و کشفی می داند، که از طریق حس، خیال، عقل، قلب، روح، سرّ، خفی و اخفی می تواند حاصل شود. همچنین او صدق را به معنای مطابقت با واقع می داند، که در این صورت خطا و کذب در کشف و شهود و علم حضوری معنا ندارد؛ و خطای احتمالی کشف و شهود مربوط به فاعل، و در مقام کشف یا در مقام بیان می باشد. اشکالاتی که به روش ملاصدرا در جمع عقل و نقل و کشف مطرح شده، یا معلول آن است که این سه مقوله در عرض یکدیگر دانسته شده، و یا به خاطر آن است که جمع را به معنای انطباق گرفته اند؛ در حالی که جمع اعم از انطباق است.
similar resources
رویکردی تطبیقی به وجود شناسی در فلسفه هایدگر و ملاصدرا
وجودشناسی (Ontology) یکی از عمده‌ترین مباحث فلسفی است که در فلسفه جدید غرب بدان بی‌مهری شده است. در دوران جدید، مارتین هایدگر برای احیای وجودشناسی تلاش زیادی کرد و مانند ملاصدرا کوشید تا از قلمروی مفهومی وجود فراتر رفته و به عرصه حقیقت عینی وجود نزدیک شود.از نظر هایدگر شناخت وجود تنها در شناخت دازاین و تحلیل اگزیستانسی مقدور است و ملاصدرا هم راه شناخت وجود را ادارکات حضوری انسان می‌داند. هر دو ...
full textروش شناسی استنباط آرای فلسفی ملاصدرا
نحوۀ نگرش به آثار ملاصدرا میتواند در استنباط آرای دقیق وی مهم و تأثیرگذار باشد. در این راستا دو گونه رویکرد قابل تصور است؛ اول آنکه نظرات صدرا را همان تصریحات وی، که اکنون در همه جا شایع و رایج است و به عنوان نظرات صدرالدین شیرازی شناخته میشود، دانست. رویکرد دوم میتواند چنین باشد که با توجه به تصریحات ملاصدرا و شواهد و قرائن گوناگون، استنباط نظرات نهایی وی، صرفاً با مطالعۀ آثارش حاصل نمیشود...
full textنسبیت‌گرایی در فلسفه ملاصدرا
این مقاله با بررسی معانی مختلفی ذات و ماهیت در تفکر فیلسوفان مسلمان و با بررسی مبانی مهم فلسفه ملاصدرا ثابت می‌کند که ذات و ماهیت در این فلسفه رد میشود و امری قراردادی و اعتباری خواهد بود. لذا این تفکر در بحث از نحوه تحقق کلیات دیدگاهی نومینالیستی دارد و از همین‌رو به لحاظ معرفت‌شناختی تفکری نسبیت‌گراست و شناخت واقعیت را امری نسبی می‌داند. در این فلسفه، امکان شناخت ضروری و مطلق واقعیت وجود ...
full textنقد روش شناختی جایگاه دین در مقام داوری در روش شناسی فلسفه ملاصدرا
یکی از دیدگاه های مهم طرفداران روش شناسی فلسفه ملاصدرا بر تفکیک مقام داوری از مقام گردآوری مبتنی است. این گروه استفاده ملاصدرا از دین را تنها در مقام گردآوری می دانند و از این رو، آن را خلاف روش فلسفی نمی دانند. مدعای تحقیق پیش روی این است که جایگاه برجسته ای که ملاصدرا برای دین قائل است، به اخذ دیدگاه دائره المعارفی در باب دین در آرای وی انجامیده است. افزون بر این، اخذ این دیدگاه سبب شده است و...
full textMy Resources
document type: thesis
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023